In de nieuwe Visie Rijke Groenblauwe Leefomgeving (RGBL) staat beschreven op welke manier de provincie bij voorkeur de groenopgave realiseert: zoveel mogelijk met en door gebiedspartijen. Naast de Visie RGBL is een Uitvoeringsagenda opgesteld en uitgewerkt. In de Uitvoeringsagenda die in februari 2019 aan Provinciale Staten (PS) is aangeboden is een hoofdstuk opgenomen: intensivering van de groenblauwe opgave voor 2019. Daarnaast is een doorkijk opgenomen voor de opgave in de jaren daarna.
De Uitvoeringsagenda richt zich op een viertal opgaven:

1. Verduurzamen van de landbouw
2. Transitie naar een groen en waterrijk stedelijk landschap en infrastructuur
3. Aantrekkelijk en gezond verbinden in een waterrijk Zuid-Holland
4. Natuurrijk Zuid-Holland

Vanaf vaststelling van de nieuwe Visie met Uitvoeringsagenda in februari door PS is het de bedoeling dat vanuit een integraal perspectief gewerkt gaat worden aan genoemde opgaven. Dit jaarverslag richt zich voornamelijk op de lopende, huidige programma’s: recreatie en groenbeleving, natuur en biodiversiteit en duurzame landbouw. Het is de verwachting dat het volgende jaarverslag een integraler karakter heeft.

Recreatie en groenbeleving
Om de groenbeleving verder te vergroten, is in 2018 het areaal aan groengebieden verder uitgebreid, zijn er kwaliteitsimpulsen gerealiseerd in bestaande groengebieden en langs vaarwegen en zijn er nieuwe kilometers aan de recreatieve routenetwerken toegevoegd. Ook hebben de landschapstafels verder gewerkt aan de realisatie van groenprojecten voor natuur, recreatie en duurzame landbouw en hebben de samenwerkingspartners binnen de Nationale Parken hun samenwerking geïntensiveerd om zodoende de ambities te kunnen realiseren. Op het terrein van groenparticipatie zijn de bestaande programma’s en projecten voortgezet. Een mijlpaal is de afronding van het provinciaal wandelroutenetwerk; in een periode van 8 jaar is maar liefst 4.400 km aangelegd, waarvan de laatste 648 km in 2018 is gerealiseerd.

Om samenhang en samenwerking binnen de routenetwerken te versterken en om informatievoorziening en bekendheid van de routes naar een hoger plan te brengen, zijn afspraken gemaakt met diverse routepartners, zoals gemeenten en terrein beherende organisaties, om een haalbaarheidsonderzoek te doen voor de oprichting van een routebureau. Resultaten van het onderzoek worden in de tweede helft van 2019 verwacht.

Natuur en biodiversiteit
Voor natuur ligt een belangrijk deel van de restantopgave aan nieuwe natuur in een tweetal deelgebieden, te weten Gouwe Wiericke en de Krimpenerwaard. GS hebben in deze deelgebieden gebiedsovereenkomsten afgesloten, op basis waarvan de gebiedspartijen de opgave realiseren. Dit gebeurt zoveel mogelijk in samenhang met andere opgaven zoals water, landbouw, recreatie en bodemdaling.

In 2018 is de uitvoeringsstrategie Natuur Netwerk Nederland (NNN) met het Kaderbesluit Groen aangepast, belangrijkste verschil is dat vanaf 2019 ook de ‘strategische reservering natuur’ in uitvoering zal worden genomen en onderdeel uitmaakt van de gehele NNN-opgave. De beoogde einddatum voor de uitvoeringsperiode voor deze NNN-opgave met ecologische verbindingen is bepaald op 2027. Dit is exclusief de ecologische verbindingen met prioriteit 3, waarvan het budget voorlopig onderdeel vormt van de risicoreservering, mede vanwege de mogelijke ontwikkelingen in de Leenheerenpolder en de Oranjebonnen.

Volgens de provinciale kaders en financiering zijn de Stuurgroep Krimpenerwaard en de Stuurgroep Gouwe Wiericke verantwoordelijk voor de realisatie van de doelen. De stuurgroepen hebben daarbij een grote mate van handelingsvrijheid: het HOE is aan de partijen in de stuurgroep. De doelstellingen om via deze ‘zelfrealisatie’ en dus onder andere via verweving met het agrarisch gebruik en bedrijf belangrijke onderdelen van de natuuropgave te halen, vraagt ook om ruimte en innovatie in het formuleren van oplossingen. Hierbij is de integraliteit tussen de deelopgaven natuur inclusief water, landbouw en recreatie verankerd.

De verwerving in 2018 valt lager uit dan eerder geraamd doordat enkele grote aankopen in de Krimpenerwaard niet voor het nieuwe jaar bij de notaris konden passeren. De inrichting valt beduidend hoger uit dan eerder geraamd, doordat een aantal voor 2017 geraamde ha, zoals in de terugblik over 2017 al werd aangegeven, niet in dat jaar zijn gerealiseerd en nu in 2018 zijn opgeleverd.

De natuurkwaliteit van bestaande natuurgebieden wordt naast de SNL-monitoring ook bepaald door een zogenaamde ‘gebiedsschouw’. Bij een gebiedsschouw wordt het gebied in de eerste jaren na inrichting bezocht door een onafhankelijk deskundige en de beheerder. In alle geschouwde gebieden is de biodiversiteit toegenomen ten opzichte van de uitgangssituatie.

Landbouw

PS heeft in 2016 het Ambitiedocument Innovatie Agenda Duurzame Landbouw vastgesteld. Centraal daarin staat de ambitie om te komen tot een duurzame landbouw- en voedselketen in Zuid-Holland met gezond, duurzaam en betaalbaar eten voor iedereen.

De veranderaanpak om deze ambitie te bereiken stimuleert en faciliteert duurzame innovaties in de vorm van proeftuinen. Proeftuinen zijn een zichtbare plek waar de provincie samen met koplopers in de landbouw- en voedselketen innovaties gericht op duurzame landbouw ontwikkelt en uitprobeert.

Verder heeft de innovatieve aanpak onder meer het Open Netwerk Voedsel Innovatie Zuid-Holland opgeleverd. Dit netwerk speelt een essentiële rol bij de uitvoering van de Innovatieagenda en bestaat uit onder meer een Platform Duurzame Landbouw en een kennisteam.

In 2018 is verder gestart met de uitvoering van de subsidieregeling quotStimulering maatschappelijke initiatieven duurzame landbouwquot. Ook is in 2017 gestart met de ondersteuning en samenwerking met het Programma Jong Leren eten.